بدترین گاگردان جان چه کسی است و سرگذشتش چیست

خیلی سخت است که فیلمسازی بیش از ۲۰ فیلم بسازد اما هیچ پیشرفتی در کارش مشاهده نشود و سخت‌تر از آن این که هیچ انتقادی را هم نپذیرد و کارش را بدون‌نقص بداند! این کار سخت را Uwe Boll، کارگردان آلمانی انجام داده است. او به قدری فیلم‌های ضعیف ساخته که تمشک طلایی یک عمر فعالیت بد سینمایی را دریافت کرده؛ اما همچنان با امید و انگیزه به فیلمسازی ادامه می‌دهد.

شاید وقتی از عنوان “بدترین کارگردان جهان” استفاده می‌کنیم، نام Ed Wood به ذهن بیاید؛ اما مرور سرگذشت Uwe Boll نشان می‌دهد که او هم دست‌کمی از اد وود ندارد. بال به انتقادات توجهی ندارد چرا که در چند سال گذشته سالی حداقل ۳ فیلم ساخته که از نظر فنی و هنری تقریبا در یک سطح هستند و به قدری فاجعه‌بارند که دیدنشان می‌تواند امیدی باشد برای فیلمسازانی که فیلم‌های بدی ساخته‌اند.

شروع فیلمسازی

Uwe Boll متولد ۲۲ ژوئن ۱۹۶۵، کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس آلمانی است که یک کمپانی تولید فیلم با نام Boll KG هم دارد و فیلم‌هایش را از طریق آن تولید می‌کند. بسیاری از فیلم‌های بال بر اساس بازی‌های کامپیوتری و با بودجه و هزینه بسیار کم ساخته شده‌اند و عرضه آن‌ها Direct-to-video بوده یعنی بدون اکران به طور مستقیم روی DVD عرضه شده‌اند.

او که در دانشگاه کلن تحصیل کرده و دو کتاب هم درباره فیلمسازی نوشته، در ابتدا فیلم ترسناک Blackwoods و فیلم درام قلب امریکا را ساخت که خودش آن‌ها را نوشت و کارگردانی کرد. اما عمده شهرت او به خاطر اقتباس از بازی‌های ویدیویی است. او از بازی‌هایی چون خانه مرگ، تنها در تاریکی ۱ و ۲ و … نسخه‌های سینمایی ساخته است.

تامین هزینه‌ها با وجود شکست در گیشه

اکثر فیلم‌های بال در گیشه امریکا شکست خورده‌اند. خانه مرگ که با بودجه‌ای ۱۲ میلیون دلاری ساخته شد، فقط ۵.۷۳ میلیون دلار در هفته اول اکرانش فروش کرد. تنها در تاریکی که ساختش ۲۰ میلیون دلار هزینه برداشت، تنها ۵.۱ میلیون دلار فروخت. BloodRayne هم که ۲۵ میلیون دلار بودجه صرفش شد، ۲.۴۲ میلیون دلار فروخت. ضعیف‌ترین فیلم بال از نظر فروش، In the Name of the King: A Dungeon Siege Tale با بازی جیسون استاتام بود که تنها ۱۰ میلیون دلار در سراسر جهان فروخت در حالی که ۶۰ میلیون دلار هزینه‌اش شده بود.

تا زمان تغییر قانون در سال ۲۰۰۵، بال می‌توانست هزینه فیلم‌هایش را با قانون مالیات آلمان و پاداش‌های سرمایه‌گذاری در صنعت فیلم به دست آورد. این قانون به سرمایه‌گذاران در فیلم‌های آلمانی این امکان را می‌داد که هزینه فیلم‌هایشان را طی مراحلی به دست بیاورند و سرمایه‌گذار تنها در صورتی می‌بایستی پول وام و مالیات را برمی‌گرداند که فیلم‌هایش به سوددهی می‌رسیدند؛ در غیر این صورت از سرمایه‌گذار پولی دریافت نمی‌شد. در توضیحات DVD فیلم تنها در تاریکی، بال درباره این که چگونه هزینه فیلم‌هایش را تامین می‌کند توضیح می‌دهد: “شاید بدانید ولی تامین هزینه‌های فیلمسازی خیلی آسان نیست. دلیل این که می‌توانم چنین فیلم‌هایی بسازم این است که در آلمان اگر شما روی فیلمی سرمایه‌گذاری کنید هزینه‌هایتان به شما برگردانده می‌شود.” این روش تامین هزینه‌ها انتقادات بسیاری را برانگیخته بود.

نقدها و اشکالات

فیلم‌های خانه مرگ و تنها در تاریکی در فهرست بدترین فیلم‌های IMDB قرار دارند. خانه مرگ نمره ۲ از ۱۰ و تنها در تاریکی نمره ۲.۳ از ۱۰ گرفته است. ۳ تا از فیلم‌های او شامل تنها در تاریکی، خانه مرگ و BloodRayne در فهرست بدترین اقتباس‌های سینمایی از بازی‌های ویدیویی قرار دارند. در این فهرست BloodRayne اول است و دو فیلم دیگر در میان رده‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.

فیلم‌های بال از نظر جلوه‌های ویژه و از نظر هنری به کلی فاقد ارزشند و انتقادات فراوانی به آن‌ها وارد شده است. در نقدی که Rob Vaux درباره تنها در تاریکی نوشت به نکته جالبی اشاره کرد: “این فیلم باعث می‌شود که بقیه کسانی که فیلم‌های بدی ساخته‌اند احساس بهتری داشته باشند و بدانند که فیلم‌های بدتری هم نسبت به آثار آنان وجود دارد. آن‌ها به خودشان می‌گویند که فیلم بد ما حداقل از تنها در تاریکی بهتر است.” در نقد دیگری درباره این فیلم می‌خوانیم: “بسیار بد ساخته شده، بازی‌ها افتضاح است و این مجموعه آن‌قدر بد است که حتی در سطح فیلم‌های عرضه مستقیم روی DVD هم نیست.” مثلا در ابتدای فیلم یک صحنه تعقیب و گریز وجود دارد و ماشین پلیسی که دارد یک تاکسی را تعقیب می‌کند در یک نما، بدون پلاک است و در نمایی دیگر، پلاک دارد. بعد تاکسی صدمه می‌بیند اما چند لحظه بعد همان تاکسی بدون صدمه و سالم دیده می‌شود! داستان فیلم در کالیفرنیا روایت می‌شود اما بانک مونترال و صندوق پستی کانادایی در چند جای فیلم دیده می‌شود. یا به عنوان مثال در سکانسی در این فیلم شخصیتی که کشته شده، دیده می‌شود که از جا بلند شده و از جلوی دوربین کنار می‌رود! در جایی دیگر زمانی که یکی از شخصیت‌ها سر دیگری را به دیوار می‌کوبد، فاصله میان سر و دیوار در زمان کوبیدن سر کاملا واضح و آشکار است و مشخص می‌شود که اصلا سر به دیوار نمی‌خورد! این فیلم پر از این اشتباهات مبتدیانه است و همین‌ها در کنار کارگردانی بد، بازی‌های ضعیف و فیلمنامه پرنقص، باعث شده که عنوان یکی از بدترین فیلم‌های تاریخ سینما به تنها در تاریکی برسد.

بال که تعداد فیلم‌هایی که تاکنون ساخته یا تهیه کرده حدود ۳۰ فیلم است، قرار بود اقتباسی از World of Warcraft هم بسازد که سازندگان مجموعه بازی‌های Warcraft از این مساله جلوگیری کردند. آن‌ها اظهار داشتند: “ما حق ساخت اقتباس سینمایی این بازی را به شما، به ویژه به شما، نخواهیم فروخت.”

بال در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۰۹ در بیست و نهمین دوره مراسم تمشک طلایی جایزه یک عمر فعالیت بد سینمایی را به خود اختصاص داد. او در مجموع تاکنون نامزد سه تمشک شده است.

نامه‌ای برای درخواست بازنشستگی

در آوریل ۲۰۰۸ گاردین مقاله‌ای نوشت که در آن بال قول داده بود اگر یک نامه آنلاین به امضای یک میلیون نفر برسد که از او درخواست کنند که دیگر فیلم نسازد، او فیلمسازی را کنار خواهد گذاشت. این نامه به سرعت تهیه شد و تا تاریخ ۲۱ مارس ۲۰۱۲ تعداد امضاهای این نامه به ۳۵۳۴۹۹ امضا رسیده است. کسانی که این نامه را امضا کرده‌اند نظرات بسیار جالبی هم در زیر امضاهایشان نوشته‌اند؛ مثلا: “آقای بال کافی است لطفا فیلم بد جدیدی نسازید”، “لطفا از قربانی‌کردن بازی‌های ویدیویی دست بردارید”، “فکر نمی‌کردم فیلمسازی بتواند این‌قدر فیلم‌های فاجعه‌بار بسازد”، “قبل از این که تمامی بازی‌های ویدیویی ساخته شده را خراب کند متوقفش کنید!”، “فیلم‌های شما ضعیفند، قبول کنید” و …

بال هم اعلام کرده که تا زمانی که تعداد امضاهای این نامه به یک میلیون نرسد، به کارش ادامه می‌دهد. بال اظهار داشت: “اگر آن‌ها می‌توانستند مثلا در ۲ ماه یک میلیون امضا جمع کنند، قابل قبول بود. آن‌ها حتی برای امضا جمع‌کردن اسپانسر هم گرفتند اما هنوز نتوانسته‌اند به این تعداد امضا برسند. همچنین من فکر می‌کنم که برخی چندبار این نامه را امضا کرده‌اند و شاید حدود ۱۵۰۰۰۰ نفر این نامه را واقعا امضا کرده باشند.” او ابراز امیدواری کرد که نامه‌ای در حمایت از او هم تهیه شود. این نامه هم تهیه شد اما تعداد امضاهای این نامه به ۸۰۰۰ امضا هم نرسید.

بال در ویدیویی که به مناسبت عرضه فیلم Postal منتشر کرد اظهار داشت که او تنها نابغه صنعت فیلمسازی جهان است و کارگردانان دیگر مانند مایکل بی، نادانند. مایکل بی در واکنش به این صحبت، گفت که این حرف بال بهترین ستایش و تشویقی بوده که تاکنون در زندگی‌اش داشته است.

پروژه‌های آینده

علی‌رغم تمامی انتقادات، بال به تازگی امکانی ایجاد کرده که هر کسی با پرداخت ۴۴ دلار بتواند در تولید فیلم جدید او مشارکت کند و در قبال این هزینه، پس از ساخت فیلم یک نسخه از DVD آن را با امضای سازندگانش دریافت کند. او تهیه‌کننده فیلم جدیدی براساس یک بازی ویدیویی است که داستانش درباره زامبی‌هاست. بال در ۵ سال گذشته ۱۴ فیلم را کارگردانی کرده که در اکثر آنان نویسنده و یا تهیه‌کننده هم خودش بوده. در کنار آن تهیه‌کننده ۲ فیلم دیگر هم بوده است. آخرین فیلم او، قسمت دوم In the Name of the King است که با بودجه ۷.۵ میلیون دلاری ساخته شد و نمره بسیار ضعیف ۳.۴ از ۱۰ را در سایت IMDB گرفت. در نقدی که درباره این فیلم در IMDB نوشته شده، آمده است: “شاید شما فکر کنید که بال از اشتباهاتی که تا حالا داشته چیزی یاد گرفته و آن اشتباهات را تکرار نخواهد کرد؛ اما چنین نیست و هنوز هم آثارش افتضاحند. داستان فیلم احمقانه است و من حتی نمی‌توانم توضیح بدهم که این فیلم درباره چه چیزی است… تنها دلیلی که این فیلم را دیدم این بود که می‌خواستم ببینم چقدر بد است و با در نظر گرفتن این فیلم، باید گفت که بال بدترین کارگردان تاریخ است”

اما بال با قدرت و انگیزه به ساخت فیلم‌های تازه ادامه می‌دهد و پروژه‌های جدیدی را هم در دست ساخت دارد که تعدادی از آن‌ها باز هم براساس اقتباس از بازی‌های ویدیویی ساخته خواهد شد.